نوّاب چهارگانه
وظايف نوّاب آن حضرت، علاوه بر رسيدگی به امور مالی، گرفتن سؤالات و رساندن آن به امام و رساندن پاسخ امام به مردم بود. نوّاب چهارگانه کسانی بودند که در غيبت صغری از طرف امام(عليه السلام)دارای وکالت خاصّه بودند. آنان به ترتيب و بنا به تسلسل تاريخی عبارت بودند از:۱ـ عثمان بن سعيد العمری، مدّت نيابت پنج سال،۲ـ محمّد بن عثمان العمری، مدت نيابت حدود چهل سال،۳ـ حسين بن روح نوبختی، مدّت نيابت حدود بيست و يک سال،۴ـ و علی بن محمّد سمری، مدّت نيابت سه سال. و با پايان زندگی اين چهار نفر، دوران غيبت صغری در سال ۳۲۹ هجری به پايان رسيد و سپس دوران غيبت کبری آغاز گرديد.
تحرّکات و تلاش‌های آنان - بدون اين که مأمورين را به خود جلب کنند - بسيار سرّی بود. از جمله کوشش‌های آنها حلّ مشکلات علمی و شرکت در بحث‌ها و مناظرات عقيدتی بود که برای راهنمايی پايگاههای مردمی يا برای پاسخگويی به شبهه‌ها و دفاع از اسلام انجام می‌شد. نيابت و نمايندگی خاصّ از طرف امام مهدی(عليه السلام) ۶۹ سال و شش ماه و پانزده روز ادامه داشت و اين مدّت، غيبت صغری نام دارد. غيبت صغری در سال ۳۲۹ پايان يافت. در آن وقت، عمر امام مهدی(عليه السلام)۷۴ سال بود.
آن گاه غيبت کبری آغاز گرديد تا خداوند حکيم در زمان و شرايط مساعد به آن حضرت اجازه ظهور دهد تا زمين را پر از عدل و داد کند و حکومت واحد جهانی را تشکيل دهد و آرزوی بشريّت را، که همان تحقّق مدينه فاضله است، محقّق گرداند.