چهل حديث از پيامبر گرامی‌ اسلام

فضيلت دانش طلبی

مَنْ سَلَكَ طَريقًا يَطْلُبُ فيهِ عِلْمًا سَلَكَ اللّهُ بِهِ طَريقًا إِلَی الْجَنَّةِ... وَ فَضْلُ الْعالِمِ عَلَی الْعابِدِ كَفَضْلِ الْقَمَرِ عَلی سائِرِ النُّجُوم لَيْلَةَالْبَدْرِ

هر كه راهی رود كه در آن دانشی جويد، خداوند او را به راهی كه به سوی بهشت است ببرد، و برتری عالِم بر عابد، مانند برتری ماه در شب چهارده، بر ديگر ستارگان است.

دين يابی ايرانيان

لَوْ كانَ الدِّينُ عِنْدَ الثُّرَيّا لَذَهَبَ بِهِ رَجُلٌ مِنْ فارْسَ ـ أَوْ قَالَ ـ مِنْ أَبْناءِ فارْسَ حَتّی يَتَناوَلَهُ

اگر دين به ستاره ثريّا رسد، هر آينه مردی از سرزمين پارس ـ يا اين كه فرموده از فرزندان فارس ـ به آن دست خواهند يازيد.

ايمان خواهی ايرانيان

إِذا نَزَلَتْ عَلَيْهِ(صلی الله عليه وآله وسلم) سُورَةُ الْجُمُعَةِ، فَلَمّا قَرَأَ: وَ آخَرينَ مِنْهُمْ لَمّا يَلْحَقُوا بِهِمْ. قَالَ رَجُلٌ مَنْ هؤُلاءِ يا رَسُولَ اللّهِ؟ فَلَمْ يُراجِعْهُ النّبِی(صلی الله عليه وآله وسلم)، حَتّی سَأَلَهُ مَرَّةً أَوْ مَرَّتَيْنِ أَوْ ثَلاثًا. قالَ وَفينا سَلْمانُ الفارْسی قالَ فَوَضَعَ النَّبِی يَدَهُ عَلی سَلْمانَ ثُمَّ قالَ: لَوْ كَانَ الاِْيمانُ عِنْدَ الثُّرَيّا لَنالَهُ رِجالٌ مِنْ هؤُلاءِ

وقتی كه سوره جمعه بر پيامبر اكرم(صلی الله عليه وآله وسلم) نازل گرديد و آن حضرت آيه وَ آخَرينَ مِنْهُمْ لَمّا يَلْحَقُوا بِهِمْ را خواند. مردی گفت:ای پيامبر خدا! مراد اين آيه چه كسانی است؟ رسول خدا به او چيزی نگفت تا اين كه آن شخص يك بار، دوبار، يا سه بار سؤال كرد. راوی می‌گويد: سلمان فارسی در ميان ما بود كه پيامبر اكرم(صلی الله عليه وآله وسلم)دستش را روی دوش او نهاد، سپس فرمود: اگر ايمان به ستاره ثريّا برسد، هر آينه مردانی از سرزمين اين مرد به آن دست خواهند يافت.

مشمولان شفاعت

أَرْبَعَةٌ أَنَا الشَّفيعُ لَهُمْ يَوْمَ القِيمَةِ:۱‌ـ مُعينُ أَهْلِ بَيْتى. ۲‌ـ وَ الْقاضى لَهُمْ حَوائِجَهُمْ عِنْدَ مَا اضْطُرُّوا إِلَيْهِ. ۳‌ـ وَ الُْمحِبُّ لَهُمْ بِقَلْبِهِ وَ لِسانِهِ. ۴‌ـ وَ الدّافِعُ عَنْهُمْ بِيَدِهِ

چهار دسته اند كه من، روز قيامت، شفيع آنها هستم:۱‌. ياری دهنده اهل بيتم،۲‌. برآورنده حاجات اهل بيتم به هنگام اضطرار و ناچاری،۳‌. دوستدار اهل بيتم به قلب و زبان،۴‌. و دفاع كننده از اهل بيتم با دست و عمل.

ملاک پذيرش اعمال

لا يُقْبَلُ قَوْلٌ إِلاّ بِعَمَل وَ لا يُقْبَلُ قَوْلٌ وَ لا عَمَلٌ إِلاّ بِنِيَّة وَ لا يُقْبَلُ قَوْلٌ وَ لا عَمَلٌ وَ لا نِيَّةٌ إِلاّ بِإِصابَةِ السُّنَّةِ

نزد خداوند سخنی پذيرفته نمی‌شود، مگر آن که همراه با عمل باشد، و سخن و عملی پذيرفته نمی‌شود، مگر آن که همراه با نيّت خالص باشد، و سخن و عمل و نيّتی پذيرفته نمی‌شود، مگر آن که مطابق سنّت باشد.

صفات بهشتی

أَلا أُخْبِرُكُمْ بِمَنْ تَحْرُمُ عَلَيْهِ النّارُ غَدًا؟ قيلَ بَلى يا رَسُولَ اللّهِ. فَقالَ: أَلْهَيِّنُ الْقَريبُ اللَّيِّنُ السَّهْلُ

آيا کسی را که فردای قيامت، آتش بر او حرام است به شما معرّفی نکنم؟ گفتند: آری، ای پيامبر خدا. فرمود: کسی که متين، خونگرم، نرمخو و آسانگير باشد.

نشانه‌های ستمکار

عَلامَةُ الظّالِم أَرْبَعَةٌ: يَظْلِمُ مَنْ فَوْقَهُ بِالْمَعْصِيَةِ، وَ يَمْلِكُ مَنْ دُونَهُ بِالْغَلَبَةِ، وَ يُبْغِضُ الْحَقَّ وَ يُظْهِرُ الظُّلْمَ

نشانه ظالم چهار چيز است :۱‌. با نافرمانی به مافوقش ستم می‌کند،۲‌. به زيردستش با غلبه فرمانروايی می‌کند،۳‌. حقّ را دشمن می‌دارد،۴‌. و ستم را آشکار می‌کند.

شعبه‌های علوم دين

إِنَّمَا الْعِلْمُ ثَلاثَةٌ: آيَةٌ مُحْكَمَةٌ أَوْ فَريضَةٌ عادِلَةٌ أَوْ سُنَّةٌ قائِمَةٌ وَ ما خَلاهُنَّ فَهُوَ فَضْلٌ

همانا علم دين سه چيز است، و غير از اينها فضل است:۱‌. آيه محکمه (که منظور از آن علم اصول عقائد است)،۲‌. فريضه عادله (که منظور از آن علم اخلاق است)،۳‌. و سنّت قائمه (که منظور از آن علم احکام شريعت است).

فتوای نااهل

مَنْ أَفْتى النّاسَ بِغَيْرِ عِلْم... فَقَدْ هَلَكَ وَ أَهْلَكَ

کسی که بدون صلاحيّت علمی‌ برای مردم فتوا دهد، خود را هلاک ساخته و ديگران را نيز به هلاکت انداخته است.

روزه واقعی

أَلصّائِمُ فى عِبادَة وَ إِنْ كانَ فى فِراشِهِ ما لَمْ يَغْتَبْ مُسْلِمًا

روزه دار مادامی‌ که غيبت مسلمانی را نکرده باشد همواره در عبادت است، اگر چه در رختخواب خود باشد.

فضيلت رمضان

شَهْرُ رَمضانَ شَهْرُ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ هُوَ شَهْرٌ يُضاعَفُ فيهِ الْحَسَناتُ وَ يَمْحُو فيهِ السَّيِّئاتُ وَ هُوَ شَهْرُ الْبَرَكَةِ وَ هُوَ شَهْرُ الاِْنابَةِ وَ هُوَ شَهْرُ التَّوبَةِ وَ هُوَ شَهْرُ الْمَغْفِرَةِ وَ هُوَ شَهْرُ الْعِتْقِ مِنَ النّارِ وَ الْفَوْزِ بِالْجَنَّةِ. أَلا فَاجْتَنِبُوا فيهِ كُلَّ حَرام وَ أَكْثِرُوا فيهِ مِنْ تِلاوَةِ الْقُرآنِ...

ماه رمضان، ماه خداوند عزيز و جليل است، و آن ماهی است که در آن نيکيها دوچندان و بديها محو می‌شود، ماه برکت و ماه بازگشت به خدا و توبه از گناه و ماه آمرزش و ماه آزادی از آتش دوزخ و کاميابی به بهشت است. آگاه باشيد! در آن ماه از هر حرامی‌ بپرهيزيد و قرآن را زياد بخوانيد.

نشانه‌های شکيبا

عَلامَةُ الصّابِرِ فى ثَلاث:أَوَّلُها أَنْ لا يَكْسَلَ،و الثّانِيَةُ أَنْ لا يَضْجَرَ،وَ الثّالِثَةُ أَنْ لا يَشْكُوَ مِنْ رَبِّهِ عَزَّوَجَلَّ. لاَِنـَّهُ إِذا كَسِلَ فَقَدْ ضَيَّعَ الْحَقَّ،وَ إِذا ضَجِرَ لَمْ يُؤَدِّ الشُّكْرَ،وَ إِذا شَكى مِنْ رَبِّهِ عَزَّوَجَلَّ فَقَدْ عَصاهُ.ُ

علامت صابر در سه چيز است:اوّل: آن که کسل نشود،دوّم: آن که آزرده خاطر نگردد،سوّم: آن که از خداوند عزّوجلّ شکوه نکند،زيرا وقتی که کسل شود، حقّ را ضايع می‌کند،و چون آزرده خاطر گردد شکر را به جا نمی‌آورد،و چون از پروردگارش شکايت کند در واقع او را نافرمانی نموده است.

بدترين جهنّمی‌

إِنَّ أَهْلَ النّارِ لَيَتَأَذُّونَ مِنْ ريحِ الْعالِمِ التّارِكِ لِعِلْمِهِ وَ إِنَّ أَشَدَّ أَهْلِ النّارِ نِدامَةً وَ حَسْرَةً رَجُلٌ دَعا عَبْدًا إِلَى اللّهِ فَاسْتَجابَ لَهُ وَ قَبِلَ مِنْهُ فَأَطاعَ اللّهَ فَأَدْخَلَهُ اللّهُ الْجَنَّةَ وَ أَدْخَلَ الدّاعِىَ النّارَ بِتَرْكِهِ عِلْمَهُ

همانا اهل جهنّم از بوی گند عالمی‌ که به علمش عمل نکرده رنج می‌برند، و از اهل دوزخ پشيمانی و حسرت آن کس سختتر است که در دنيا بنده ای را به سوی خدا خوانده و او پذيرفته و خدا را اطاعت کرده و خداوند او را به بهشت درآورده، ولی خودِ دعوت کننده را به سبب عمل نکردن به علمش به دوزخ انداخته است.

عالمان دنيا طلب

أَوْحَى اللّهُ إِلى داوُدَ(عليه السلام) لا تَجْعَلْ بَيْنى وَ بَيْنَكَ عالِمًا مَفْتُونًا بِالدُّنْيا فَيَصُدَّكَ عَنْ طَريقِ مَحَبَّتى فَإِنَّ أُولئِكَ قُطّاعُ طَريقِ عِبادِى الْمُريدينَ، إِنَّ أَدْنى ما أَنـَا صانِعٌ بِهِمْ أَنْ أَنـْزَعَ حَلاوَةَ مُناجاتى عَنْ قُلوبِهِمْ

خداوند به داود(عليه السلام) وحی فرمود که: ميان من و خودت، عالِم فريفته دنيا را واسطه قرار مده که تو را از راه دوستیام بگرداند، زيرا که آنان، راهزنانِ بندگانِ جويای مناند، همانا کمتر کاری که با ايشان کنم اين است که شيرينی مناجاتم را از دلشان برکنم.

نتيجه يقين

لَوْ كُنْتُم تُوقِنُونَ بِخَيْرِ الاْخِرَةِ وَ شَرِّها كَما تُوقِنُونَ بِالدُّنيا لاَثَرْتُمْ طَلَبَ الآخِرَةِ

اگر شما مردم يقين به خير و شرّ آخرت می‌داشتيد، همان طور که يقين به دنيا داريد، البته در آن صورت، آخرت را انتخاب می‌کرديد.

نخستين پرسش‌های قيامت

لا تَزُولُ قَدَمَا الْعَبْدِ يَوْمَ القِيمَةِ حَتّى يُسْأَلَ عَنْ أَرْبَع: عَنْ عُمْرِهِ فيما أَفـْناهُ، وَ عَنْ شَبابِهِ فيما أَبـْلاهُ، وَ عَنْ عِلْمِهِ كَيْفَ عَمِلَ بِهِ، وَ عَنْ مالِهِ مِنْ أَيـْنَ اكْتَسَبَهُ وَ فيما أَنـْفَقَهُ، وَ عَنْ حُبِّنا أَهـْلَ الْبَيْتِ

هيچ بنده ای در روز قيامت قدم از قدم برنمی‌دارد، تا از اين چهار چيز از او پرسيده شود:۱‌. از عمرش که در چه راهی آن را فانی نموده،۲‌. و از جوانیاش که در چه کاری فرسوده اش ساخته،۳‌. و از مالش که از کجا به دست آورده و در چه راهی صرف نموده،۴‌. و از دوستی ما اهل بيت.

محکم کاری

وَ لكِنَّ اللّهَ يُحِبُّ عَبْدًا إِذا عَمِلَ عَمَلاً أَحـْكَمَهُ

پيامبر اکرم(صلی الله عليه وآله وسلم) وقتی که با دقّت قبر سعد بن معاذ را پوشاند فرمود: می‌دانم که قبر سرانجام فرو می‌ريزد و نظم آن بهم می‌خورد، ولی خداوند بندهای را دوست می‌دارد که چون به کاری پردازد، آن را محکم و استوار انجام دهد.

مرگ، بيداری بزرگ

أَلنّاسُ نِيامٌ إِذا ماتُوا انْتَبَهُوا

مردم در خواباند وقتی که بميرند، بيدار می‌شوند.

ثواب اعمال کارساز

سَبْعَةُ أَسـْباب يُكْسَبُ لِلْعَبْدِ ثَوابُها بَعْدَ وَفاتِهِ:رَجُلٌ غَرَسَ نَخْـلاً أَوْ حَـفَـرَ بِئْـرًا أَوْ أَجْرى نَهْـرًاأَوْ بَنـى مَسْجِـدًا أَوْ كَتَبَ مُصْحَفًا أَوْ وَرَّثَ عِلْمًاأَوْ خَلَّفَ وَلَـدًا صالِحـًا يَسْتَغْفِرُ لَـهُ بَعْـدَ وَفاتِـهِ

هفت چيز است که اگر کسی يکی از آنها را انجام داده باشد، پس از مرگش پاداش آن هفت چيز به او می‌رسد:۱‌. کسی که نخلی را نشانده باشد (درخت مثمری را غرس کرده باشد)،۲‌. يا چاهی را کنده باشد،۳‌. يا نهری را جاری ساخته باشد،۴‌. يا مسجدی را بنا نموده باشد،۵‌. يا قرآنی را نوشته باشد،۶‌. يا علمی‌ را از خود برجای نهاده باشد،۷‌. يا فرزند صالحی را باقی گذاشته باشد که برای او استغفار نمايد.

سعادتمندان

طُوبى لِمَنْ مَنَعَهُ عَيـْبـُهُ عَنْ عُيـُوبِ الْمُـؤْمِنينَ مِنْ إِخْوانِهِ طُوبى لِمَنْ أَنـْفَقَ الْقَصْدَ وَ بَذَلَ الفَضْلَ وَ أَمْسَكَ قَولَهُ عَنِ الفُضُولِ وَ قَبيحِ الْفِعْلِ

خوشا به حال کسی که عيبش او را از عيوب برادران مؤمنش باز دارد، خوشا به حال کسی که در خرج کردن ميانه روی کند و زياده از خرج را ببخشد و از سخنانِ زائد و زشت خودداری ورزد.

دوستی آل محمّد

مَنْ ماتَ عَلى حُبِّ آلِ مُحَمَّد ماتَ شَهيـدًا.
أَلا وَ مَنْ ماتَ عَلى حُبِّ آلِ مُحَمَّد ماتَ مَغْفُورًا لَهُ.
أَلا وَ مَنْ ماتَ عَلى حُبِّ آلِ مُحَمَّد ماتَ تائِبـًا.
أَلا وَمَنْ ماتَ عَلى حُبِّ آلِ مُحَمَّد ماتَ مُؤْمِنًا مُسْتَكْمِلَ الإِيمانِ.
أَلا وَ مَنْ ماتَ عَلى بُغْضِ آلِ مُحَمَّد جاءَ يَوْمَ الْقِيمَةِ مَكْتُوبٌ بَيْنَ عَيْنَيْهِ مَأْيُوسٌ مِنْ رَحْمَةِ اللّهِ.
أَلا وَ مَنْ ماتَ عَلى بُغْضِ آلِ مُحَمَّد لَمْ يَشُمَّ رائِحَةَ الْجَنَّةِ

کسی که با دوستی آل محمّد(صلی الله عليه وآله وسلم) بميرد، شهيد مرده است.
آگاه باشيد کسی که با دوستی آل محمّد(صلی الله عليه وآله وسلم) بميرد، آمرزيده مرده است.
آگاه باشيد کسی که با دوستی آل محمّد(صلی الله عليه وآله وسلم) بميرد، توبه کار مرده است.
آگاه باشيد کسی که با دوستی آل محمّد(صلی الله عليه وآله وسلم) بميرد، باايمان کامل مرده است.
آگاه باشيد کسی که با دشمنی آل محمّد(صلی الله عليه وآله وسلم) بميرد، در حالی به صحرای قيامت می‌آيد که بر پيشانیاش نوشته شده: نااميد از رحمت خدا.
آگاه باشيد کسی که با دشمنی آل محمّد(صلی الله عليه وآله وسلم) بميرد، بوی بهشت به وی نمی‌رسد.

سزای زن و مرد همسر آزار

أَيُّمَا امْرَأَة أَذَتْ زَوْجَها بِلِسانِها لَمْ يَقْبَلِ اللّهُ مِنْها صَرْفًا وَ لا عَدْلاً وَ لا حَسَنَةً مِنْ عَمَلِها حَتّى تُرْضِيَهُ وَ إِنْ صامَتْ نَهارَها وَ قامَتْ لَيْلَها وَ كانَتْ أَوَّلَ مَنْ يَرِدُ النّارَ وَ كَذلِكَ الرَّجُلُ إِذا كانَ لَها ظالِمًا.

هر زنی که شوهر خود را با زبان بيازارد، خداوند هيچ جبران و عوض و نيکی از کارش را نمی‌پذيرد تا او را راضی کند، اگرچه روزش را روزه بگيرد و شبش را به عبادت بگذراند، و چنين زنی اوّل کسی است که داخل جهنّم خواهد شد، و همچنين است اگر مرد به زنش ستم روا دارد.

سزای زن ناسازگار با شوهر

أَيُّمَا امْرَأَة لَمْ تَرْفُقْ بِزَوْجِها وَ حَمَلَتْهُ عَلى ما لا يَقْدِرُ عَلَيْهِ وَ ما لا يُطيقُ لَمْ تُقْبَلْ مِنْها حَسَنَةٌ وَ تَلْقَى اللّهَ وَ هُوَ عَلَيْها غَضْبانُ

هر زنی که با شوهر خود مدارا ننمايد و او را به کاری وادار سازد که قدرت و طاقت آن را ندارد، از او کار نيکی قبول نمی‌شود و در روز قيامت، خدا را در حالتی ملاقات خواهد کرد که بر وی خشمگين باشد.

نخستين رسيدگی در قيامت

أَوَّلُ ما يُقْضى يَوْمَ القِيمَةِ الدِّماءُ

اوّلين کاری که در روز قيامت به آن رسيدگی می‌شود، خون‌های به ناحقّ ريخته شده است.

بی رحمی‌ و ترحّم

إِطَّلَعْتُ لَيْلَةَ أَسْرى عَلَى النّارِ فَرَأَيْتُ امْرَأَةً تُعَذَّبُ فَسَأَلْتُ عَنْها فَقيلَ إِنَّها رَبَطَتْ هِرَّةً وَ لَمْ تُطْعِمْها وَ لَمْ تَسْقِها وَ لَمْ تَدَعْها تَأْكُلُ مِنْ خَشاشِ الاَْرْضِ حَتّى ماتَتْ فعَذَّبَها بِذلِكَ وَ اطَّلَعْتُ عَلَى الْجَنَّةِ فَرَأَيْتُ امْرَأَةً مُومِسَةً يَعنى زانِيَةً فَسَأَلْتُ عَنْها فَقيلَ إِنَّها مَرَّتْ بِكَلْب يَلْهَثُ مِنَ الْعَطَشِ فَأَرْسَلَتْ إِزارَها فى بِئْر فَعَصَرَتْهُ فى حَلْقِهِ حَتّى رَوِىَ فَغَفَرَ اللّهُ لَها.

در شب معراج از دوزخ آگاهی يافتم، زنی را ديدم که در عذاب است. از گناهش سؤال کردم. پاسخ داده شد که او گربه ای را محکم بست، در حالی که نه به آن حيوان خوراکی داد و نه آبی نوشاند و آزادش هم نکرد تا خود در روی زمين چيزی را بيابد و بخورد و با اين حال ماند تا مُرد.
خداوند اين زن را به خاطر آن گناه، عذاب کرده است. و از بهشت آگاهی يافتم، زن آلوده دامنی را ديدم و از وضعش سؤال کردم. پاسخ داده شد اين زن به سگی گذر کرد، در حالی که از عطش، زبانش را از دهان بيرون آورده بود، او پارچه پيرهنش را در چاهی فرو برد، پس آن پارچه را در دهان سگ چلاند تا آن حيوان سيراب شد، خداوند گناه آن زن را به خاطر اين کار بخشيد.

عدم پذيرش اعمال ناخالص

إِذا كانَ يَوْمُ الْقِيمَةِ نادى مُناد يَسْمَعُ أَهْلُ الْجَمْعِ أَيْنَ الَّذينَ كانُوا يَعْبُدُونَ النّاسَ قُومُوا خُذُوا أُجُورَكَمْ مِمَّنْ عَمِلْتُمْ لَهُ فَإِنّى لا أَقـْبـَلُ عَمَلاً خالَطَهُ شَىْءٌ مِنَ الدُّنْيا وَ أَهْلِها

چون روز قيامت فرا رسد، ندا دهنده ای ندا دهد که همه مردم می‌شنوند، گويد: کجايند آنان که مردم را می‌پرستيدند؟ برخيزيد و پاداشتان را از کسی که برای او کار کرديد بگيريد! چون من عملی را که چيزی از دنيا و اهل دنيا با آن مخلوط شده باشد، قبول نمی‌کنم.

دنيا طلبی، عنصرِ حبط اعمال

لَيَجيئَنَّ أَقوامٌ يَوْمَ الْقِيمَةِ وَ أَعْمالُهُمْ كَجِبالِ تِهامَة فَيُؤْمَرُ بِهِمْ إِلَـىالنّارِ قالُوا يا رَسـُولَ اللّهِ مُصَلّينَ؟ قالَ نَعَمْ يُصَلُّونَ وَ يَصُومُونَ وَيَأْخُذُونَ هِنْـأً مِنَ اللَّيْلِ فَـإِذا عَرَضَ لَهُمْ شَىْءٌ مِنَ الـدُّنْيا وَثَبُوا عَلَيْهِ

در روز قيامت گروهی را برای محاسبه می‌آورند که اعمال نيک آنان مانند کوه‌های تهامه بر روی هم انباشته است! امّا فرمان می‌رسد که به آتش برده شوند! صحابه گفتند: يا رسول اللّه! آيا اينان نماز می‌خواندند؟ فرمود: بلی نماز می‌خواندند و روزه می‌گرفتند و قسمتی از شب را در عبادت به سر می‌بردند! امّا همين که چيزی از دنيا به آنها عرضه می‌شد، پرش و جهش می‌کردند تا خود را به آن برسانند!

با هرکه‌ای با اوهستی

أَلـْمَرْءُ مَـعَ مَـنْ أَحَـبَّ

آدمی‌ (در قيامت) با کسی است که او را دوست دارد.

دوستی اهل بيت

مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَحْيى حَياتي وَ يَمُوتَ مَماتي وَ يَسْكُنَ جَنَّةَ عَدْن غَرَسَها رَبّي فَلْيُوالِ عَلِيًّا مِنْ بَعْدي وَلْيُوالِ وَلِيَّهُ وَلْيَقْتَدِ بِالاَْئِمَّةِ مِنْبَعْدي فَإِنَّهُمْ عِتْرَتي وَ خُلِقُوا مِنْ طينَتي رُزِقُوا فَهْمًا وَ عِلْمًا وَوَيْلٌ لِلْمُكَذِّبينَ بِفَضْلِهِمْ مِنْ أُمـَّتي الـْقاطِعينَ فيهمْ صِلَتي لا أَنـَا لَهُمُ اللّهُ شَفاعَتي

هر کس دوست داشته باشد که چون من زندگی کند و چون من بميرد و در باغ بهشتی که پروردگارم پرورده جای بگيرد، بايد بعد از من علی را و دوست او را دوست بدارد و به پيشوايان بعد از من اقتدا کند که آنان عترت من هستند و از طينتم آفريده شدهاند و از درک و دانش برخوردار گرديده اند، و وای بر آن گروه از امّت من که برتری آنان را انکار کنند و پيوندشان را با من قطع نمايند که خداوند شفاعت مرا شامل حال آنان نخواهد کرد.

ولايت علی(عليه السلام) شرط قبولی اعمال

فَوَ الَّذي بَعَثَني بِالْحَقِّ نَبِيًّا لَوْ جاءَ أَحـَدُكُمْ يَوْمَ الْقِيمَةِ بِأَعْمال كَأَمـْثالِ الْجِبالِ وَ لَمْ يَجىءَ بِوِلايَةِ عَلِىِّ بْنِ أَبيطالب لاََكَبَّهُ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ فِي النّارِ

سوگند به خدايی که مرا به حقّ برانگيخته، اگر يکی از شما در روز قيامت با اعمالی همانند کوه‌ها بيايد، امّا فاقد ولايت و قبول حاکميّت علی بن ابيطالب باشد، خداوند او را به رو در آتش افکند.

پاداش مريض

إِذا مَرِضَ الْمُسْلِمُ كَتَبَ اللّهُ لَهُ كَأَحْسَنِ ما كانَ يَعْمَلُ فى صِحَّتِهِ وَ تَساقَطَتْ ذُنُوبُهُ كَما يَتَساقَطُ وَرَقُ الشَّجَرِ

وقتی که مسلمان، بيمار شود، خداوند همانند بهترين حسناتی که در حال سلامت انجام می‌داده در نامه عملش می‌نويسد و گناهانش همچون برگ درخت فرو می‌ريزد.

مسئوليت مسلمانی

مَنْ أَصْبَحَ لايَهْتَمُّ بِأمُوُرِالْمُسْلِمينَ فَلَيْسَ مِنْهُمْ وَ مَنْ سَمِعَ رَجُلاً يُنادي يالَلْمُسْلِمينَ فَلَمْ يُجِبْهُ فَلَيْسَ بِمُسْلِم

هر که صبح کند و به امور مسلمين همّت نگمارد، از آنها نيست; و هر کس بشنود که شخصی فرياد می‌زند: «ای مسلمان‌ها به فريادم برسيد» ولی جوابش نگويد، مسلمان نيست.

پيوستگی ايرانيان با اهل بيت

قالَتِ الرُّسُلُ مِنَ الْفُرْسِ لِرَسُولِ اللّهِ(صلى الله عليه وآله وسلم) إِلى مَنْ نَحْنُ يا رَسُولَ اللّهِ؟ قالَ أَنـْتُمْ مِنّا وَ إِلَيْنا أَهْلَ الْبَيـْتِ
قال ابن هشام: فَبَلَغَنى عَنِ الزُّهْرِىِّ إِنّه قالَ: فَمِنْ ثَمَّ قالَ رَسُولُ اللّهِ: سَلْمانُ مِنّا أَهـْلَ الْبَيْتِ

فرستادگان باذان، پادشاه يمن، تحت الحمايه ايران که اصالتاً ايرانی بودند به حضور پيامبر اکرم(صلی الله عليه وآله وسلم) آمدند و گفتند: ای رسول خدا: سرانجامِ ما فارسيان به نزد چه کسی خواهد بود؟حضرت فرمود: شما فارسيان از ما هستيد و سرانجامتان به سوی ما و خاندان ما خواهد بود!
ابن هشام از قول زهری گويد: و از همين جا بود که پيامبر فرمود: سلمان از اهل بيت ماست.

خيانت بزرگ (تقدّم مفضول)

مَنْ تَقَدَّمَ عَلَى الْمُسْلِمينَ وَ هُوَ يَرى أَنَّ فيهِمْ مَنْ هُوَ أَفـْضَلُ مِنْهُ فَقَدْ خانَ اللّهَ وَ رَسُولَهُ وَ الْمُسْلِمينَ

کسی که بر مسلمانان پيشی گيرد، در حالی که می‌داند در ميان آنها کسی افضل و بهتر از او وجود دارد، چنين کسی به خدا و رسولش و همه مسلمانان خيانت کرده است.

ارزش هدايت

لأََنْ يَهْدِىَ اللّهُ بِكَ رَجُلاً واحِدًا خَيْرٌ لَكَ مِمّا طَلَعَتْ عَلَيْهِ الشَّمْسُ

پيامبر اکرم(صلی الله عليه وآله وسلم) خطاب به حضرت علی(عليه السلام) فرمود:در صورتی که خداوند يک نفر را به دست تو هدايت کند، برای تو از حکومت کردن بر آنچه آفتاب بر آن می‌تابد بهتر است.

مردمان آخرالزّمان

يَـأْتى عَلَىالنّاسِ زَمانٌ تَخْبُثُ فيهِ سَرائِرُهُمْ وَ تَحْسُنُ فيهِ عَلانِيَتُهُمْ طَمَعًا فِى الدُّنْيا، لا يُريدُونَ بِهِ ما عِنْدَ رَبِّهِمْ، يَكُونُ دينُهُمْ رِياءً لا يُخالِطُهُمْ خَوْفٌ، يَعُمُّهُمُ اللّهُ بِعِقاب فَيَدْعُونَهُ دُعاءَ الْغَريقِ فَلا يَسْتَجيبُ لَهُمْ

زمانی بر مردم فرا می‌رسد که برای طمعِ در دنيا، باطنشان پليد و ظاهرشان زيبا باشد، علاقهای به آنچه نزد پروردگارشان است نشان ندهند، دين آنها ريا شود و خوفی ]از خدا[ در دلشان آميخته نشود، خداوند همه آنان را به عذاب سختی گرفتار کند، پس مانند دعای شخص غريق دعا کنند، ولی دعايشان را اجابت نکند!

راستگوترين صحابه

ما أَظَلَّتِ الْخَضْراءُ وَ لا أَقَلَّتِ الْغَبْراءُ مِنْ ذى لَهْجَة أَصـْدَقُ مِنْ أَبـىذَرٍّ

آسمان سايه نينداخته و زمين دربرنگرفته، صاحب سخنی راستگوتر از ابوذر را.

پرسش از عالمان و همنشينی با فقيران

سائِلُوا الْعُلَماءَ وَ خاطِبُوا الْحُكَماءَ وَ جالِسُوا الْفُقَراءَ

از دانشمندان بپرسيد و با فرزانگان سخن بگوييد و با فقيران بنشينيد.

دستبوسی نه!

هذا تَفْعَلُهُ الأَعاجِمُ بِمُلُوكِها وَ لَسْتُ بِمَلِك إِنَّما أَنـَا رَجُلٌ مِنْكُمْ

مردی خواست تا بر دست رسول خدا(صلی الله عليه وآله وسلم) بوسه زند، پيامبر دست خود را کشيد و فرمود: اين کاری است که عَجَم‌ها با پادشاهان خود می‌کنند و من شاه نيستم، من مردی از خودتان هستم.

مهربانی با همنوعان

ما آمَنَ بى مَنْ باتَ شَبْعانَ وَ جارُهُ جائِعٌ، وَ ما مِنْ أَهـْلِ قَرْيَة يَبيتُ وَ فيهِمْ جائِعٌ لا يَنْظُرُ اللّهُ إِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيمَةِ

به من ايمان نياورده کسی که سير بخوابد و همسايه اش گرسنه باشد، و اهل يک آبادی که شب را بگذرانند و در ميان ايشان گرسنه ای باشد، خداوند در روز قيامت به آنها نظر رحمت نيفکند.