تلاش برای تحقّق انسانيّت
وجود رسول خدا(صلی الله عليه وآله وسلم) برای همه مردم مايه رحمت بود و هيچ كس را به سبب رنگ و جنس از شمول آن مستثنی نمیكرد. همه مردم نزد او روزی خورِ خداوند بودند.
آن حضرت به اين رهنمودها دعوت میكرد:1 ـ رشد و اعتلای انسانيّت، میفرمود: «همه مردم از آدم هستند و آدم نيز از خاك است.»2 ـ صلح و سلامتی قبل از جنگ،3 ـ گذشت و بخشش قبل از مجازات،4 ـ آسان گيری و گذشت قبل از مجازات. از اين رو، مشاهده میكنيم كه جنگهای او همگی برای اهداف والای انسانی بوده و به منظور تحقّق انسانيّت انجام میشده است.
آن حضرت به نيكی، و احسان به مردم و دوستی و مدارا با آنان فرمان میداد. او نمونههای كامل از رحمت را در فتح مكّه نشان داد كه با وجود پيروزی بر دشمنان با ايشان برخوردی نيكو كرد، با توجّه به اين كه میتوانست از همه آنان انتقام گيرد، ولی آنان را بخشيد و فرمود: برويد شما آزاد هستيد! در جنگ «ذات الرّقاع» به «غوث بن الحارث» كه برای قتل آن حضرت میكوشيد، دست يافت، ولی از او گذشت و او را آزاد كرد.
پيامبر با اسيران با مدارا و رحمت برخورد میكرد، بر بسياری از آنان منّت میگذاشت و آزادشان میساخت و لشكريان را به آنان سفارش میكرد. از جمله در يكی از جنگها، با دست خود، دست اسيری را - كه صدای ناله او را شنيد ـ باز كرد.