پرتوی از سيره و سيمای امام رضا(عليه السلام)
حضرت علی بن موسی، ملقّب به رضا، در سال ۱۴۸ هجری قمری در روز ۱۱ ذيقعده در مدينه به دنيا آمد. پدر آن حضرت، امام موسی بن جعفر و مادرش بانويی بزرگوار به نام نجمه بود. که او را سمانه و تُکتَمْ و طاهره نيز می‌گفتند. بعد از شهادت امام کاظم(عليه السلام)، آن حضرت در ۳۵ سالگی عهدار دار مسئوليت امامت و حفظ مبانی اسلامی و رهبری شيعيان گرديد.
مدّت امامت امام هشتم در حدود بيست سال بود که می‌توان آن را به سه بخش جداگانه تقسيم کرد: ۱ـ ده سال اوّل امامت آن حضرت که همزمان با دوره زمامداری‌هارون بود. ۲ـ پنج سال بعد از آن که مقارن با خلافت امين، فرزند‌هارون بود. ۳ـ پنج سال آخر امامت آن بزرگوار که مصادف با خلافت مأمون و تسلّط او بر قلمرو اسلامی آن روز بود.
امام رضا(عليه السلام) در هر يک از اين سه دوره، به مقتضای مسئوليت خطير امامت، با اوضاع و احوال پيچيده خلافت آن روز که به نام اسلام بر مردم حکومت می‌شد و با وجود نابسامانی‌های زيادی که از جهات مختلف در زندگی اجتماعی مردم وجود داشت، وظايف متناسب خود را در راه خدمت به اسلام انجام می‌داد. امام هشتم تا آنجا که قدرت و امکان داشت از فرصتی که در سه سال آخر عمرش پيش آمد، در بيداری مردم و توجّه دادن آنان به اصول مسائل و پرده برداشتن از چگونگی اغفال آنان به صورت‌ها و عناوين گوناگون، حدّاکثر استفاده را نمود.
شهادت آن حضرت در سال ۲۰۳ هجری در سناباد نوقان، که امروز يکی از محله‌های مشهد است، در ۵۵ سالگی، به وسيله سمی که مأمون به او خوراند، اتّفاق افتاد. مزار و مرقد شريفش بزرگترين زيارتگاه در ايران اسلامی، در شهر مقدّس مشهد، مورد توجّه شيفتگان حضرتش می‌باشد.