آخوند خراسانی

ملا محمد کاظم فرزند ملا حسن معروف به آخوند خراسانی صاحب کفايه یکی از بزرگترين آيات و مدرسين حوزه نجف در قرن اخير بود.

آخوند خراسانی: آيتی کامل، حجتی باهر، استادی ماهر، دانشمندی اصولی، مجتهدی خاضع و فقيهی کم نظير در جهان تشيع بود.

در سال 1255 در مشهد مقدس در بيت دانش به جهان ديده گشود، و مقدمات دروس علمی و سطوح فقه و اصول را در ايران به پايان برد و در سال 1278 در نجف اشرف وارد حوزه درس علامه شيخ مرتضای انصاری گرديد.

بعد از فوت شيخ استاد، مجتهدی در کرسی درس ميرزای بزرگ بود و از درس مرحوم شوشتری و مدرسين بزرگ درس اخلاق نيز غافل نبود.

آخوند خراسانی در زمان حيات ميرزا یکی از بهترين اساتيد حوزه عراق در نجف اشرف بود و بعد از مهاجرت ميرزا از نجف در سامرا متجاوز از چهل سال، کرسی درس فضلا، علما و مراجع ما در دست با کفايت، صاحب کفايه بود و هزاران عالم فاضل و مجتهد کامل به جهان تشيع و اسلام تحويل داد که اکثر مراجع و مجتهدين بعدی ما از قبيل آيات عظام: شيخ  عبد الکريم حائری، ميرزا حسين نائينی، آقا ضياء عراقی، سيد ابو الحسن اصفهانی، سيد محمد تقی خوانساری، سيد احمد خوانساری، سيد جمال الدين گلپايگانی، سيد حسين بروجردی، سيد صدر الدين صدر، سيد محمود شاهرودی، آقا بزرگ تهرانی، سيد محسن حکيم، سيد محمد حجت کوه کمره ای، حائری قمی، سيد یونس اردبيلی، سيد حسن مدرس، سيد شرف الدين لبنانی، سيد محسن عاملی، سيد حسين طباطبائی قمی، فيض قمی، کبير قمی، غروی اصفهانی، ميرزا جواد ملکی، قاضی طباطبائی، مرحوم کمپانی، مرحوم شهرستانی، مرحوم محلاتی، آقا محسن عراقی، مدرسين یزدی، مدرسين بابلی و هزاران نفر ديگر(که اکثر اينها اساتيد آيات و مراجع فعلی جهان تشيع می باشند) از شاگردان معظم له بودند.

بعضی از کتب تاريخی یا رجال اخير، شمار علمای کرسی درس او را (در طول چهل و چند سال) متجاوز از سه هزار نفر نوشته اند. و امثال اين اسامی که هم اکنون خوانديد (و اکثر آنها را شيوخ علمای فعلی ديده و می شناسند) هزار و هشتصد نفر مجتهد و عالم، دقيقا به شمارش آمده و مکتوب است.

آخوند خراسانی یکی از بزرگترين ارکان علم اصول بود، و کار تحصيلی سی ساله علما را به وسيله اثر ارزنده خويش «کفاية الاصول» به سه سال تبديل نمود.

اين کتاب مانند رسائل و مکاسب در رديف کتب درسی علمای اعلام است، و چندين بار تجديد چاپ شده و شرح و حواشی مختلفی بدان مرقوم داشته اند که شرح حاشيه مشکينی از ديگر حواشی مزيت دارد.

یکی از اثرات وجودی اين استاد بنا و تأسيس مدارس متعددی است در نجف اشرف که هم اکنون برجاست، و در آينده به خواست خدا از آنها بهتر استفاده خواهد شد. استاد خراسانی دانشمندی متين و باوقار و مدرسی با اقتدار، معلمی دلجو و خوش اخلاق و در عين حال مجاهدی بی قرار بود.

در جنگ بين الملل اول که ايران عزيز به او بخش تحت نفوذ استعمارگران (روس و انگليس) درآمده بود، و پايه حکومت نوکران استعمار نيز سست گرديد ضمن تلگرافی به دولت روس و انگليس اعتراضی شديد به تهاجم آنان در ايران نمود و پس از تذکرات لازم ناگزير حکم جهاد داد، و با توافق و همياری علمای اعلام و آيات عظام با حضور شيعيان عراق برنامه ای تنظيم نمودند که به اتفاق کليه جانباران از شهرهای مختلف عراق پس از زيارت عتبات در شب چهارشنبه 21 ذيحجه در مسجد سهله همگان مجهز و آماده حضور یابند و پس از گرفتن نيرو به وسيله دعا و نيايش صبح زود در معيت جناب آخوند و آيات و اعلام با تصميمی جدی و قاطع به کمک برادران ايرانی عازم گرديد.

مرحوم آيت الله شهرستانی می فرمايد: شب چهارشنبه موعود تا اواسط شب در منزل مرحوم آخوند بوديم، و مشغول بررسی حسابهای مختلف در تدارک سفر صبح زود و استاد هم سالم بود، اما متأسفانه قبل از طلوع آفتاب خبر فوت او در سراسر عراق پيچيد و همگان مبهوت مانديم!! آقا بعد از نافله شب ناگهان سکته نمود.

برخی معتقدند به احتمال زياد او را مسموم نموده اند.

جنازه آن بزرگوار با شکوه خاصى تشییع شده و در جوار مرقد مطهر مولاى متقیان حضرت على علیه السلام به خاک سپرده شد.

درود و رحمت و رضوان خداوند بر آن عالم مجاهد