
نفس اماره
قرآن :.
((و مـن نـفـس خود را تبرئه نمى كنم , چرا كه نفس همواره به بدى فرمان مى دهد, مگر
آن جا كه پروردگارم رحم كند همانا پروردگار من آمرزنده مهربان است )).
ـ امـام عـلـى (ع ) : نفس بد فرمان ظاهرآرا,همچون منافق چاپلوسى مى كند و خود را
چون دوستى سازگار و دلسوز جلوه مى دهد و همين كه فريب داد و (بر انسان ) دست يافت ,
چون دشمن مسلط مـى شـود و بـا خـودخـواهـى و قـلـدرى فرمان مى راندو (شخص را) به
جايگاه هاى بدى و هلاكت مى كشاند.
ـ نفس همواره به بدى و زشتكارى فرمان مى دهد پس هركه به نفس خويش اعتمادكند نفس به
او خـيـانت مى ورزد و هركه به آن دل خوش كند نفس او را به هلاكت مى افكند وهركه از
آن خرسند شود, نفس او را در بدترين جايگاه فرود مى آورد.
ـ براستى كه اين نفس همواره به بدى فرمان مى دهد بنابراين , هركس عنان آن را رهاكند
(همچون مركبى سركش ) او را به تاخت به سوى گناهان مى برد.
ـ هـمـانا نفس تو بسيار فريبكار است اگر به آن اعتماد كنى , شيطان تو را به سمت
ارتكاب حرام ها مى كشاند.
ـ زمانى كه به نفس خود بيشترين اعتمادرا دارى , از فريب او بيشتر برحذر باش .
ـ پـس از پـايـان جـنـگ نـهروان بركشتگان خوارج گذشت و فرمود : بدا به حال شما, آن
كس كه فـريـبـتـان داد بـه شما زيان رساند پرسيدند :اى امير المؤمنين , چه كسى آنان
را فريفت ؟
فرمود : شـيـطـان گمراه كننده و نفس بدفرمان كه آنان را با آرزوهاى خام فريب داد و
ايشان را به ميدان فراخ گناهان و نافرمانى ها كشانيد و نويدپيروزى به آنان داد و در
نتيجه , در آتش فروافكندشان .
ـ هـيـچ مـعـصـيتى از معاصى خداوند نيست مگر اين كه با شهوت همراه است پس , رحمت
خدا بر انـسـانـى كـه از شـهـوات خويش باز ايستد وهواى نفس خود را سركوب كند, زيرا
كه اين نفس به سختى از شهوات باز مى ايستد و همواره به نافرمانى برخاسته از هوس ,
گرايش دارد.
ـ در فـرمـان اسـتـاندارى مصر به مالك اشتر ـ : (اميرالمؤمنين على ) او (مالك ) را
به پرواى خدا و بـرگـزيـدن راه طـاعت او فرمان مى دهد و از او مى خواهد كه خواهش
هاى نفس خويش را درهم شـكند و مهار آن را در هنگام سركشى محكم گيرد, زيرا كه نفس
همواره , به بدى فرمان مى دهد, مگر آن كه خداوند رحم كند پس بر هوا و هوس خويش مسلط
باش و آن چه را كه حرام است از نفس خود دريغ دار, زيرا كه دريغ داشتن از نفس
دادخواهى از اوست در آن چه كه دوست دارد يا ناخوش مى دارد.
ـ در بـخـشـى از نـامه خود به معاويه ـ :به راستى كه نفس تو, تو را به شر و بدى
وادار ساخته و در گـمـراهـى فـرو بـرده و درمـهـلـكـه هـا در انـداخـتـه و راه هـا
(ى درسـتـى ورسـتـگارى ) را برتوصعب العبورساخته است .
ـ امام سجاد(ع ) در مناجات : الهى , به تو شكايت مى كنم از نفسى كه همواره به بدى
فرمان مى دهد و بـه سوى گناه مى شتابد وبه معاصى تو آزمند است پر عذر و بهانه است و
آرزوى دراز دارد, اگر بـه او گـزنـدى رسـد بـيـتـابـى مى كند و اگر خير و بركتى
رسدش بخل مى ورزد, شيفته بازى وسـرگـرمى است , آكنده از غفلت و بى خبرى است , مرا
به سوى گناه مى شتاباند و در كارتوبه به من وعده امروز و فردا مى دهد.
ـ نيز در مناجات : نيروى ما را درآن چه تو را بر ما خشمگين مى سازد سست گردان و در
اين مسير نـفس هاى ما را به اختيار خودشان وامگذار, زيرا كه نفس هاهمواره راه باطل
را بر مى گزينند, مگر آن جاكه توفيق تو يار گردد و همواره به بدى فرمان مى دهند مگر
اين كه تو رحم كنى .
ـ امـام صـادق (ع ) : پـس از آن كـه نـمـازت را تمام كردى بگو : بار خدايا, از تومى
خواهم كه مرا از گـناهانت حفظ كنى و تازنده ام هرگز كمتر و بيشتر از چشم برهم زدنى
مرا به خودم وامگذارى , زيرا كه نفس همواره به بدى فرمان مى دهد مگر اين كه تورحم
كنى اى مهربانترين مهربانان .
ميزان الحكمه