شهر گور

همی راند از کوه تا “شهر گور”            شد آن شارستان پر سرای و ستور
(فردوسی)

شهر ساسانی گور که به نخستین شهر دایره‌ای شکل ایران شهرت دارد در نزدیکی فیروزآباد فارس واقع شده. این شهر یکی از شگفت انگیز‌ترین محوطه‌های باستانی ایران می‌باشد. کشف نقش چهارشاهزاده ساسانی روی بقایای کاخی از دوره اردشیر بابکان به همراه کف منقوش رنگی از این دوره بخشی از این شگفتی ها است که با گذشت بیش از ۲۰۰۰ سال همچنان رنگ های به کار رفته در آن تندرست مانده است. این شهر مملو از نقاشی ها و تصاویر باستانی از آن دوره ساسانی است.

اين شهر چهار دروازه اصلي داشته است. اين دروازه ها عبارتند از باب مهر که از طرف شرق باز مي شده است، باب بهرام که از طرف غرب باز مي شده است، باب هرمز که دروازه شمالي محسوب مي شده و در آخر نيز باب اردشير که از طرف جنوب باز مي شده است.

برج ستاره‌شناسی پیدا شده در شهر گور، از خشت و گل و کاملاً تندرست است. قطری نزدیک ۶۵/۵ متر دارد که روی آن، ۱۲ نشانه از علامت‌های بکار گرفته شده در اندازه‌گیری‌های رصدی و سکوهایی نموداری، هست. احتمال می‌رود که سازه دایره‌یی‌شکل شهر گور برای نصب دستگاه‌های سینوسی به‌کار می‌رفته و بلندی دیواره‌های آن که بدون سقف بنا شده، نزدیک ۶۵ سانتی‌متر بوده است.

شهر گور تا دوران اسلامی در حکومت عضدالدوله دیلمی بر فارس که نام آن به فیروزآباد تغییر می‌کند، اهمیت فراوانی داشته است. شواهد به‌دست آمده از حفاری‌های گذشته باستان‌شناسان نیز که دیرینگی آنها به سده چهارم هجری قمری برمی‌گردد، از رونق علمی و شهری فیروزآباد در آن دوران سرگذشت می‌کند. فارس در سده چهارم هجری قمری یکی‌از پیش‌تازان دانش اخترشناسی در سراسر ایران بوده و شهرگور نیز در این سده، هنوز اهمیت داشته است.

نقش چهار شاهزاده ساساني، دو زن و يک مردن جوان را به همراه يک نوجوان نشان مي دهد که با لباس هاي اشرافي در کنار يکديگر ايستاده اند. رنگ هاي به کار رفته در اين نقاشي بيشتر سبز و قرمز اخرايي است و سبک نقاشي نشانگر تاثير هنر اوايل دوره ساساني از سبک هنري اشکاني است.

تصاویری از شهر گور