 |
| |
 |
|
|
|
زنبور گزيدگي |
|
|
زنبور عسل و زنبور مقدس حشراتي آرام هستند و وقتي نيش مي‌زنند که تحريک
شوند. زنبورهاي مؤنث اين خانواده فقط قادرند يک‌بار نيش بزنند زيرا عضو
نيش آنها بعد از نيش زدن از وي جدا شده و مي‌ميرند و زنبورهاي مذکر نيز
نيش ندارند. علائم و اثرات ناشي از گزش را مي‌توان در چندين دسته تقسيم
کرد، هر چند بيشترين پاسخ به سم زنبور شامل درد، قرمزي، ورم و خارش
مختصر در محل گزش است ولي علاوه بر اين اثرات، واکنش‌هاي شديدتر ممکن
است ايجاد شود.
واکنش موضعي
واکنش موضعي به صورت ضايعه قرمز و خارش‌دار در محل ورود نيش بروز
مي‌کند. واکنش موضعي در صورتي که در دهان يا گلو ايجاد گردد، مي‌تواند
موجب انسداد راه هوايي شود. اگر محل نيش زدن اطراف چشم يا روي پلک باشد
ممکن است موجب آسيب به عدسي، کره چشم و حتي بروز آسيب‌هاي انکساري در
چشم شود.
واکنش حساسيتي شديد
واکنش آلرژيک يا حساسيتي شديد ممکن است از خفيف تا کشنده متغير بوده و
در مدت چند دقيقه مي‌تواند به مرگ بينجامد. بيشتر اين واکنش‌ها در 15
دقيقه اول و اغلب در مدت 6 ساعت بروز مي‌کند. هيچ‌گونه ارتباطي بين
واکنش‌هاي بروزکرده و تعداد نيش زدن‌ها وجود ندارد. در کل، هرچه فاصله
بين نيش زدن و شروع علائم کوتاه‌تر باشد، شدت واکنش‌ها شديدتر است. علت
مرگ و ميري که در مدت چند ساعت اتفاق مي‌افتد انسداد راه هوايي يا افت
شديد در فشارخون بيمار است. معمولاً علائم اوليه شامل خارش چشم، گر
گرفتگي صورت، قرمزي و خارش منتشر پوست و سرفه خشک هستند. علائم به سرعت
پيشرفت کرده و مي‌تواند به خس‌خس سينه، تنگي نفس، شوک و سنکوپ منجر
شود.
واکنش تأخيري
واکنش تأخيري که 5 تا 14 روز بعد از نيش زدن بروز مي‌کند، شامل
نشانه‌ها و علائمي همچون تب، کوفتگي، سردرد، کهير، تورم غدد لنفاوي و
درد مفاصل است. در اکثر موارد، بيمار زمان نيش‌زدگي را فراموش مي‌کند و
با بروز ناگهاني علائم سر در گم مي‌شود.
اقدامات درماني
اگر نيش زنبور در محل باقي مانده، بايد آن را خارج کرد. خروج سريع، اصل
مهمي است و ارتباطي با شيوه خروج نيش ندارد. محل نيش‌زدگي را بايد با
آب و صابون شست تا از احتمال عفونت ثانويه کاسته شود. در واکنش‌هاي
موضعي، با استفاده متناوب از کيسه يخ روي محل گزش، تورم کاهش يافته و
با محدود کردن خارش، جذب سم را به تأخير مي‌اندازد.
آنتي‌هيستامين و ضد دردهاي خوراکي ممکن است ناراحتي و خارش را محدود
کند. اگر ورم محل گزش واضح باشد، با بالا نگهداشتن و عدم حرکت عضو مورد
نظر، مي‌توان تورم را محدود کرد مگر عفونت ثانويه ايجاد شده باشد که در
آن صورت بايد آنتي‌بيوتيک تجويز گردد.
دكتر بهروز هاشمي |
|
|
|
|
کلید واژه: |
|
|
|
|
