استاد مطهري در كتاب آشنايي با قرآن در تبيين «قرآن و سرنوشت امت‌ها» مي‌نويسد:

قرآن مسلمانان را تشويق مي‌كند كه به مطالعه در احوال و سرگذشت ملتها و اقوام پيشين بپردازند و در سرنوشت آنها تَدَبّر كنند. اگر سرگذشتِ اقوام و ملتها و نظامها بر اساس گَزاف و تصادف يا جَبرِ تاريخ و شرايطِ اجتماعي بود، ديگر مطالعه و پند آموزي معني نداشت. قرآن با اين تأكيد مي‌خواهد تذكر دهد كه بر سرنوشت امت‌ها و انسانها، نظامات واحد و مشتركي حاكم است يعني اگر شرايط جامعه‌اي مشابه شرايط جامعة ديگر باشد سرنوشت همان جامعه در انتظارش خواهد بود از همين رو اگر عُصيان و طَردِ دستوراتِ الهي سبب انحطاط و زَوال اُمتي شد بدين معني است كه هر ملتي از دين و احكام رُبُوبي دور شوند و آنها را به كنار زنند دچار انحطاط خواهند شد. خداوند البته سرنوشتِ انسانها و امت‌ها را از بيرونِ اختيار و تصميم و عمل بشر بر او تحميل نمي‌كند بلكه اراده، تصميم و عمل ملت‌ها است كه سرنوشت آنها را رقم خواهد زد.